‘Peilingoproer’ – peilers, media en wetenschappers reiken elkaar de hand in gezamenlijk debat

Gepubliceerd: 13-01-2017

Donderdag 12 januari vond debat Peilingoproer plaats. Georganiseerd door de Universiteit Leiden, Universiteit van Amsterdam en I&O Research. Peilers, journalisten en  wetenschappers gingen in twee ronden met elkaar (en de zaal) in debat over de problemen met peilingen en hun gebruik.


Elke verkiezing is er veel te doen over ‘de peilingen’. Na ‘Brexit’ en de onvoorziene verkiezingsoverwinning van Trump werd een hele industrie ‘failliet’ verklaard. Op grotendeels onterechte gronden. Wat de ‘popular vote’ betreft hadden de Amerikaanse onderzoeksbureaus het wel degelijk bij het rechte eind dat Hillary Clinton de meeste stemmen zou behalen. Bovendien: Nederlandse opinieonderzoekers voeren hun onderzoek grotendeels online uit – een peilmethode die veel minder problematisch is dan het grotendeels telefonische/ face-to-face veldwerk waar de Angelsaksische wereld mee werkt. Dat Nederlandse onderzoeksbureaus wel degelijk in staat zijn de temperatuur te meten, bleek onder meer uit het feit dat ze nagenoeg allemaal de uitslag én opkomst bij het referendum over het Associatieverdrag met Oekraïne goed weergaven, in april vorig jaar.


Dat neemt niet weg dat de media in de maanden naar de Tweede Kamerverkiezingen van 15 maart weer vol staan met peilingberichten. En dat ná deze verkiezingen hoogstwaarschijnlijk weer hoge verbazing volgt, over de verschillen tussen slotpeilingen en verkiezingsuitslag. Omdat publiek én media, in de hang naar onmiddellijke verklaringen, soms problemen hebben met het bevatten van twee essentiële elementen van opiniepeilingen: 1) ze zijn (soms onscherpe) momentopnames – met statistische marges, 2) ze zijn geen voorspellingen.
 
Dit was, kort gezegd, het uitgangspunt van  het debat ‘Peilingoproer’, georganiseerd door de Universiteit Leiden, Universiteit van Amsterdam en I&O Research. Peilers, journalisten en  wetenschappers gingen in twee ronden met elkaar (en de zaal) in debat over de problemen met peilingen en hun gebruik. Met een bijna verrassend eensgezinde afloop – journalisten beloofden beterschap wat zorgvuldigheid betreft, opiniepeilers spraken uit dat ze (nog) beter hun best gaan doen om transparant te zijn.
 
Namens Kantar Public sprak Tim de Beer. Andere sprekers waren Tom van der Meer (UvA), Tom Louwerse (Universiteit Leiden), Jeroen van Dommelen (NOS), Raoul du Pré (Volkskrant) en Peter Kanne (I&O Research). Het debat stond onder leiding van Max van Weezel van Vrij Nederland.