Deeleconomie: medicijn om krimpgebieden te revitaliseren?

Hoera, Limburg ontvolkt’, luidde de kop boven een artikel in rePublic in 2010. Krimp zou ook kansen bieden. Nu gaat een jubelkreet als ‘Hoera!’ wellicht wat te ver. In hele regio’s in Oost-Groningen, Zeeland en Zuid-Limburg schrijdt de vergrijzing en ontvolking voort. Steeds nadrukkelijker wordt er in dergelijke kleine kernen een beroep gedaan op het ‘gemeenschapsgevoel’.


 

Tegelijk ontwikkelt de deeleconomie zich in Nederland. Het beter benutten van bestaande middelen en het slimmer organiseren van klussen en diensten bieden nu al uitkomst in de steden waar ruimte schaars is. Na de ‘circulaire stad’ en smart cities, zijn er sinds dit jaar dan ook meerdere sharing cities in Nederland. Steden waar coalities van publieke en private partners de principes van de deeleconomie benutten om stedelijke vraagstukken aan te gaan, en de kwaliteit van leven te verbeteren (sharingcity.nl).

Deeleconomie: beter benutten van bestaande capactiteit

Maar vormt het beter benutten van de bestaande capaciteit niet juist ook een kans voor de krimpgebieden? Wij geloven van wel. Uit een analyse van Platform 31 van de provinciale collegeakkoorden blijkt dat de krimpregio’s een grote uitdaging zijn (Van Dijken en Engbersen, 2015). Zaken als leegstand, het kunnen handhaven van zorgtaken en het voorzien van openbaar vervoer vormen daarbinnen belangrijke thema’s, zo stelt het rapport ‘De Staat van de Gemeenten’ (VNG, 2015). Dit zijn stuk voor stuk thema’s waar vanuit de deeleconomie nu al oplossingen worden gevonden binnen de steden. Zorgdeelplatformen activeren de gemeenschap door tegen minimale ‘hosting’ kosten zorgvraag en -aanbod direct aan elkaar te verbinden. Bekende voorbeelden zijn ZorgvoorElkaar en WeHelpen. Hetzelfde geldt voor Uber-achtige apps die het regelwerk achter het vrijwilligersvervoer in krimpgebieden makkelijk zouden kunnen automatiseren. En concepten als de ‘Deelkelder’ zouden kunnen helpen om lokale winkelgebieden te revitaliseren. De deeleconomie schijnt een nieuw licht op de economische mogelijkheden van de krimpgebieden.

Onderzoek van Kantar TNS toont eenzelfde soort kansen voor de ‘samenleving als geheel’. Het delen van kleding, voedsel en boeken is wijdverbreid onder de middelste en lagere sociale klassen. Hier liggen nadrukkelijk kansen, bijvoorbeeld op het gebied van sociale cohesie (gemeenschapszin) – maar wellicht ook om de meest negatieve gevolgen van krimp tegen te gaan.

Oplossingen voor krimpgebieden zijn niet vanzelfsprekend.

Maar wij geloven dat de deeleconomie een kans biedt, die het onderzoeken meer dan waard is. Daarom willen wij samen met een consortium van provincies gaan experimenteren. Wij stellen onderzoekspilots voor in de krimpgebieden: pilots die antwoorden kunnen opleveren voor diverse lokale vraagstukken. ShareNL past deze methode met succes toe op stedelijk niveau. Kantar TNS heeft ruime ervaring met onderzoek, inclusief onderzoek op het gebied van de deeleconomie. Kantar TNS en shareNL willen gezamenlijk de kwaliteit van leven en de vitaliteit van de Nederlandse krimpgebieden verhogen.

Doet u mee?

Bij voldoende belangstelling starten wij in augustus 2016  met een publieksonderzoek onder de burgers in de krimpregio’s en een kans-analyse deeleconomie.